مواد تشكيل دهنده لاستیک

در ساختمان لاستیک از مواد شيميايي، طبيعي و معدني مختلفي استفاده مي‌شود كه هر يك در عملكرد تاير و نيز د رجريان توليد آن نقش خاصي را ايفاء مي‌كنند.
اصلي‌ترين مواد تشكيل دهنده تاير به شرح زير است:
كائوچو:
از نظر تهيه و فرآوري، كائوچو را به سه دسته تقسيم مي‌كنند:
• كائوچوي طبيعي (Natural Rubber)
• كائوچوي مصنوعي (Synthetic Rubber)
• كائوچوي بازيافتي (Reclaim Rubber)
كائوچوي طبيعي از شيره درخت مخصوصي كه در مناطق استوايي و كشورهايي نظير مالزي و تايلند مي‌رويد، به دست مي‌آيد.
از معروف‌ترين نام‌هاي تجاري كائوچوي طبيعي مي‌توان به كائوچوي استاندارد مالزي يا (Standard Malaysian Rubber) SMR اشاره كرد.
كائوچوي مصنوعي نيز از مشتقات نفتي و محصول كارخانجات پتروشيمي است. از انواع كائوچوي مصنوعي مي‌توان بوتادين‌ رابر (BR) و استايرن بوتادين رابر (SBR) را نام برد.
هر يك از اجزا مختلف تاير شامل نسبت هاي مختلفي از كائوچوي طبيعي و مصنوعي هستند كه اين نسبت به خصوصيات فيزيكي مورد نياز بستگي دارد. به عنوان مثال كائوچوي طبيعي داراي مقاومت حرارتي بالا و چسبندگي عالي است و به اين دليل در اجزا دروني‌تر تاير مثل لايه‌ها بيشتر كاربرد دارد.
دوده:
اضافه كردن دوده به كائوچو باعث افزايش مقاومت سايشي تاير شده، خواص مكانيكي آن را بهبود مي‌بخشد. ساختار كائوچو به گونه‌اي است كه در بين مولكول‌هاي آن، فضاهاي خالي وجود دارد و دوده در اين فضاها قرار مي‌گيرد. گاهي اوقات علاوه بر دوده از پركننده‌هاي غير دوده‌اي نظير كربنات كلسيم يا كائولن نيز استفاده مي‌شود.
نخ:
بدنه اصلي تاير شامل لايه‌هاي نخي پوشش داده شده با آميزه (خمير) لاستيكي مي‌باشد. جنس نخ‌ها نايلون، ريون يا پلي استر است. به مجموع لايه‌هاي نخي بكار رفته در تاير، منجيد يا كاركاس گفته مي‌شود. وظيفه لايه‌هاي نخي، تحمل فشار باد از داخل تاير و بار وارد شده به تاير از خارج مي‌باشد.
سيم:
به منظور ايجاد استحكام كافي در بخشي از تاير كه روي رينگ قرار مي‌گيرد و طوقه (بيد) نام دارد، از سيم‌هاي فولادي استفاده مي‌شود. اين سيم‌ها ضمن آنكه داراي پوشش مسي يا برنزي هستند توسط آميزه لاستيكي نيز پوشش داده شده، پس از چند دور تابيده شدن، با مقطعي به شكل مربع يا ذوزنقه مجموعه سيم‌هاي طوقه را تشكيل مي‌دهند.
همچنين در كمربند تايرهاي راديال سيمي سواري و در لايه‌هاي تايرهاي باري تمام سيمي از سيم‌هاي فولادي با قطر و ضخامت مشخص استفاده مي‌گردد.

محافظت كننده‌ها:
اكسيژن و ازون موجود در هوا مي‌توانند باعث تخريب و فرسايش اجزا تاير شود. براي مقابله با اثرات مضر اين عوامل از مواد شيميايي خاصي نظير اكسيدانت‌ها، موم‌ها و ضد اوزونانت‌ها در آميزه لاستيكي استفاده مي‌شود.

ساير عوامل شيميايي:
به منظور توليد و فرآوري بهتر و آسانتر آميزه لاستيكي، در چرخه و مراحل مختلف فرايند توليد از مواد ديگري نظير انواع روغن، شتاب‌دهنده‌ها، گوگرد (به عنوان عامل پخت) و . . . استفاده مي‌گردد.
توجه: ميزان استفاده از هر يك از اجزاي فوق به نوع و ساختار تاير، شرايط حركتي جاده، شرايط آب و هوايي و عوامل مختلف ديگري بستگي دارد. به عنوان مثال درصد وزني هر يك از مواد تشكيل دهنده تاير راديال سواري به شرح زير مي‌باشد:
كائوچوي طبيعي و مصنوعي . . . . 46-42%
نخ . . . . . . . . . . . . . . .. 5 – 3%
دوده . . . . . . . . . . . .. . . 26-22%
سيم . . . . . . . . . . . . . . . 15-11%
ساير مواد شيميايي . . . . . . . 15-12%